Syndrom sztokholmski to zjawisko psychologiczne, które może dotknąć osoby przetrzymywane w warunkach przemocy czy terroru. Po raz pierwszy nazwę tego syndromu wprowadzono w 1973 roku na skutek popełnionego w stolicy Szwecji napadu. Jak zrozumieć to zjawisko, jakie są jego objawy i skutki? Odpowiedzi na te pytania przybliżą Ci poniższe akapity.
Czym jest syndrom sztokholmski?
Syndrom sztokholmski (SS) to termin psychologiczny, który odnosi się do sytuacji, w której osoby przetrzymywane jako zakładnicy tworzą silny, niewytłumaczalny związek emocjonalny z swoimi porywaczami. Więź ta ma swe korzenie w głębokiej i instynktownej potrzebie przetrwania i jest często interpretowana jako mechanizm obronny lub adaptacyjny. Często ten związek emocjonalny utrzymuje się nawet po uwolnieniu i może prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych, takich jak PTSD (zespół stresu pourazowego).
Syndrom sztokholmski nie jest oficjalnie uznany jako jednostka chorobowa przez DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), który jest główną klasyfikacją chorób psychicznych używaną przez lekarzy i psychologów na całym świecie. To nieznaczy jednak, że nie jest to zjawisko ważne i godne zrozumienia. Tym bardziej, że nie każda osoba przetrzymywana jako zakładnik przejawia objawy SS.
Objawy syndromu sztokholmskiego
Syndrom sztokholmski jest zróżnicowany pod względem objawów i intensywności. Niektóre z najczęstszych jego objawów obejmują:
- Sympatię lub pozytywne uczucia wobec porywaczy.
- Niechęć do pomocy ze strony policji lub innych służb.
- Poczucie lojalności względem porywaczy.
- Poczucie wdzięczności wobec porywacza, za to, że nie zaszkodził mu jeszcze bardziej.
- Trudności w uczuciu i pokazaniu gniewu względem porywaczy.
Treść objawów może zależeć od wielu czynników, takich jak czas trwania sytuacji, stopień przemocy stosowanej przez porywaczy i indywidualne cechy osobowości zakładnika.
Przyczyny i konsekwencje syndromu sztokholmskiego
Przyczyny wystąpienia syndromu sztokholmskiego nie są w pełni jasne i są prawdopodobnie złożone. Na pewno dużą rolę odgrywają psychologiczne mechanizmy obronne, które mają na celu przetrwanie zakładnika. Ponadto do czynników mogących wpływać na rozwój SS zalicza się długość trwania takiej sytuacji oraz kontakt z porywaczem.
Psychologiczne konsekwencje SS mogą być długotrwałe. Poza wyżej wspomnianym zespołem stresu pourazowego, więźnicy mogą doświadczać depresji, lęków i problemów ze snem. Mogą także doświadczać trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji społecznych. Potrzebna jest zazwyczaj profesjonalna pomoc psychologiczna lub psychiatryczna, by pomóc im poradzić sobie z tymi problemami.
Na poziomie społecznym i prawicowym, SS może skomplikować procesy sądowe. Zakładnicy mogą na przykład odmówić zeznawania przeciwko swoim porywaczom, co może utrudniać postępowanie prawne. Ponadto, rodzeństwo Sztokholmu może wpływać na opinie publiczną, która może uważać taki związek za niewłaściwy lub niezrozumiały.
Podsumowując, syndrom sztokholmski to skomplikowane i wielowymiarowe zjawisko, które wymaga dalszych badań, aby lepiej zrozumieć jego naturę oraz sposoby zapobiegania i leczenia.
